Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı
2016-cı ilin 3-4 iyun tarixlərində Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı keçirildi. Tarixi hadisə sayılan bu qurultay, həm xaricdə yaşayan azərbaycanlıların Vətənlə əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi, həm də milli birlik və həmrəyliyin gücləndirilməsi baxımından xüsusi önəm daşıyırdı. Prezident İlham Əliyevin bilavasitə təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə təşkil olunmuş bu qurultay dünya azərbaycanlılarının qlobal miqyasda bir araya gəldiyi möhtəşəm birlik nümayişinə çevrildi.
Qurultayın əsas məqsədi xaricdə yaşayan soydaşlarımız arasında milli mənsubiyyət duyğusunu daha da möhkəmləndirmək, Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasətini dünyaya çatdırmaq və erməni təbliğatına qarşı koordinasiyalı mübarizəni təşkil etmək idi. Qurultayda dünyanın 49 ölkəsindən 500-dən çox nümayəndə iştirak edirdi. Onların sırasında diaspor təşkilatlarının rəhbərləri, ictimai xadimlər, alimlər, mədəniyyət nümayəndələri və müxtəlif sahələrdə uğur qazanmış soydaşlarımız vardı.
Qurultayın açılış mərasimində çıxış edən Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın qarşısında duran əsas məsələlər, regional və qlobal çağırışlar barədə ətraflı danışdı. Dövlət başçısı Azərbaycanın iqtisadi uğurlarını, siyasi sabitliyini və beynəlxalq nüfuzunun artmasını vurğulamaqla yanaşı, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həllinin vacibliyinə diqqət çəkdi. O, aprel döyüşlərindən sonra yaranmış yeni reallıqları xatırladaraq Azərbaycanın hərbi və diplomatik sahələrdə qazandığı üstünlükləri qeyd etdi və dünya azərbaycanlılarını milli maraqların müdafiəsində daha fəal olmağa çağırdı.
Qurultay çərçivəsində keçirilən müxtəlif panellər və müzakirələrdə təhsil, elm, mədəniyyət, informasiya müharibəsi, diaspor siyasəti və Azərbaycançılıq ideologiyasının dünyada təbliği məsələləri ətrafında geniş fikir mübadiləsi aparıldı.
Tədbir iştirakçıları qarşılıqlı təcrübə mübadiləsi apararaq, yaşadıqları ölkələrdə qarşılaşdıqları çətinliklər və əldə etdikləri uğurlar barədə danışdılar. Xüsusilə, gənclərin diaspor fəaliyyətinə cəlb olunması, informasiya texnologiyalarından istifadə edərək milli maraqların müdafiəsi və soydaşlarımızın yaşadıqları ölkələrin ictimai-siyasi həyatında fəallıqlarının artırılması xüsusi vurğulandı.
Qurultayın sonunda qəbul edilən Dünya Azərbaycanlılarına Müraciət sənədi isə tədbirin ən mühüm nəticəsi oldu. Bu müraciətdə Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin və ərazi bütövlüyünün qorunması, milli birliyin möhkəmləndirilməsi və dünya azərbaycanlılarının koordinasiyalı şəkildə fəaliyyət göstərmələrinin vacibliyi xüsusi qeyd olundu. Həmçinin, soydaşlarımız yaşadıqları ölkələrin cəmiyyətlərinə daha fəal inteqrasiya etməyə, eyni zamanda milli-mənəvi dəyərlərini qoruyaraq Azərbaycan mədəniyyətini dünyaya tanıtmağa çağırıldılar.
Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı Azərbaycan diaspor tarixində mühüm bir mərhələ oldu. Bu tədbir bir daha göstərdi ki, dünyanın harasında yaşamasından asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlı Vətənə bağlıdır, onun rifahı və gələcəyi naminə birləşməyə hazırdır. Qurultay həm də milli kimliyimizin, mədəni irsimizin qorunması və yayılması baxımından tarixi əhəmiyyət daşıyır. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə keçirilən bu möhtəşəm tədbir, dünya azərbaycanlılarının birliyinin təntənəsi və güclü Azərbaycanın rəmzi kimi yadda qaldı.
Tövsiyə edilən ədəbiyyat:
- Həziyeva, Səbinə Akif qızı. Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyində diaspor təşkilatlarının rolu : XX əsrin sonu - XXI əsrin əvvəlləri: dərs vəsaiti / S. A. Həziyeva ; elmi red. S. İ. Əliyeva ; Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti. - Bakı : ADPU nəşriyyatı, 2024. - 168 s.
- Seyidbəyli, Məryəm Həsən qızı. Azərbaycanın elmi diasporu / M. H. Seyidbəyli ; elmi red. Z. B. Əliyev ; red. E. O. Oruclu ; AMEA Elm Tarixi İnstitutu, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu. - Bakı : Avropa nəşriyyatı, 2017. - 200 s.
- Hüseynzadə, Fuad Abı oğlu. Azərbaycançılıq ideyası - dünya azərbaycanlılarının istinad mənbəyi / F. A. Hüseynzadə ; red. V. Zifəroğlu ; Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurası, Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi. - Bakı : Apostrof-A, 2020. - 180 s.
- Azərbaycan diasporu : transmilli əlaqələr / M. H. Seyidbəyli, R. Cəfərova, X. C. Qəhrəmanova [et al.] ; elmi red. M. H. Seyidbəyli ; AMEA A.A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. - Bakı : Avropa nəşriyyatı, 2018. - 200 s.